Jak zmieniała się historia laptopów dla graczy - jak wyglądały kiedyś, a jakie są teraz?

Laptopy gamingowe, celem zdobycia obecnej pozycji i wydajności, przeszły bardzo długą drogę przez ostatnie kilka lat. Przełom nastąpił w momencie, gdy pojawiły się mobilne układy z rodziny GeForce RTX, ale zanim do nich przejdziemy, spójrzmy też w nieco bardziej odległe czasy, do momentu, gdy tego typu jednostki były jedynie drobną namiastką wydajności ówczesnych komputerów stacjonarnych. 

Materiał powstał we współpracy z firmą NVIDIA.

Naszą przygodę po krainie laptopów gamingowych rozpoczniemy w roku 2005, kiedy to na rynek wskoczył pierwszy przedstawiciel tej dumnej serii, czyli model Sting 917X2 firmy WidowPC. Jego przeznaczenie i nieco bardziej "agresywny" wygląd miało podkreślić grafitowo-szare malowanie, a także wizerunek olbrzymiego pająka na wierzchniej części obudowy. Pod wieloma względami było to urządzenie zachwycające swoich odbiorców. Po raz pierwszy w jednostkach mobilnych znalazł się dwurdzeniowy procesor - w tym przypadku była to jednostka AMD 64 X2 Dual Core 4800+, a za renderowanie grafiki odpowiadała bardzo mocna wówczas karta NVIDIA GeForce GTX 7800 z 256 MB pamięci VRAM na pokładzie. Do kompletu wstawiono również 2 GB pamięci RAM, co jak na tamte czasy było ilością absolutnie wystarczającą. Wszystkie komponenty zamknięto w niezwykle grubej i dużej, bo aż 17,3" obudowie z matrycą wyświetlającą oszałamiającą wtedy rozdzielczość 1900x1200 pikseli. Jeszcze 18 lat temu taki sprzęt był z pewnością na szczycie listy marzeń niejednego gracza, lecz dziś wzbudza co najwyżej uśmiech politowania. Ogromny, ciężki i dyskusyjnie wyglądający laptop rozpoczął jednak długą i niezwykle owocną przygodę gamingowych komputerów przenośnych. 

Laptopy dla graczy odchudzane były z każdym kolejnym rokiem, by ostatecznie przybrać format niezwykle cienkich i bardzo wydajnych

Jeszcze w 2007 roku swoje laptopy gamingowe zaprezentowała firma ASUS. Nie były tak przerażająco grube, jak model od WidowPC, a dodatkowo występowały już pod donośnie brzmiącym szyldem "Republic of Gamers". Pierwszym urządzeniem tego typu był model ASUS ROG G2P, wyposażony w dobrze rozpoznawalny wtedy i bardzo wydajny procesor Intel Core 2 Duo T7600. Po dwóch latach ASUS postanowił dokonać sporych rewolucji w designie swoich jednostek, wzorując je rzekomo na myśliwcach F-117. Te urządzenia w znacznie większym stopniu przypominały dzisiejsze odpowiedniki, lecz dalej były bardzo grube i ciężkie. Rozwój technologii mobilnych, mimo że dalej pędził jak szalony, nie pozwalał na zauważalne odchudzenie obudowy i rewolucyjne metody odprowadzania ciepła z układu, dlatego niemal przez kolejną dekadę nie doczekaliśmy się spektakularnych i rewolucyjnych sprzętów. Musicie przyznać, że samo przenoszenie urządzeń ważących blisko 5 kg i grubych na ponad 5 cm nie należało do łatwych i przyjemnych, a dodatkowo takie laptopy musiały być nieprzerwanie podłączone do źródła zasilania. Ich wydajność również dalece odbiegała od komputerów stacjonarnych, do dyskwalifikowało taki zakup w oczach "poważnych" graczy. Aż do roku 2017, kiedy to nadeszła przełomowa era urządzeń spod szyldu "Max-Q". Dopiero rozwiązanie zaproponowane przez firmę NVIDIA pozwoliło przenieść mobilne granie na kompletnie inny, znacznie wyższy poziom. 

Technologia NVIDIA Max-Q jest dzisiaj bardzo rozpoznawalna i faktycznie w znaczny sposób przyczyniła się do zmiany obrazu typowego laptopa gamingowego, ale blisko sześć lat temu niewielu wierzyło, że można "upchnąć" tak potężne podzespoły w cienkich, bo zaledwie 18 mm obudowach. Prawdziwej rewolucji pod tym względem dokonała architektura Pascal znajdująca się w GPU z serii GTX 10, czyli modelach GeForce GTX 1050, 1060, 1070 i 1080. Inicjatywa "Max-Q" zaproponowana przez NVIDIA wymusiła na partnerach i dostawcach firmy absolutnie kompleksowe podejście w zakresie projektowania gamingowych urządzeń mobilnych, uwzględniając przy tym zaprojektowane na nowo rozwiązania termiczne i elektroniczne. Owocem tych zmian były smukłe i cienkie obudowy mieszczące wewnątrz energooszczędne odmiany kart graficznych GeForce z rodziny Pascal, które i tak oferowały blisko trzykrotnie wyższą wydajność od swoich poprzedników. To tutaj właśnie dokonała się prawdziwa rewolucja w mobilnym świecie, bo nagle okazało się, że granie na laptopie faktycznie ma sens i może sprawiać wiele frajdy. 

NVIDIA przygotowała wówczas szereg wytycznych, z jakimi musieli zmagać się producenci takich laptopów. Nie mogły one przekraczać określonego poboru mocy, musiały też mieścić się w zakresie generowanego hałasu (do 40 dBA). Przez ostatnie sześć lat, od momentu debiutu pierwszych urządzeń z rodziny Max-Q, na rynek trafiły już niezwykle potężne, mobilne karty graficzne z rodziny Turing (seria RTX 20), Ampere (seria RTX 30) oraz Ada Lovelace (seria RTX 40). Dziś na laptopach gamingowych możemy bez większych przeszkód uruchomić najnowsze, najbardziej wymagające gry komputerowe, ustawiając w nich najwyższe możliwe ustawienia jakości obrazu i rozdzielczości sięgające nawet 4K. Duża w tym zasługa najnowszych rozwiązań i technik zaproponowanych przez firmę NVIDIA takich jak DLSS 3 oraz generator klatek, obsługiwany przez karty graficzne GeForce RTX 40. To właśnie dzięki nim możliwe jest granie przykładowo w Cyberpunk 2077 w rozdzielczości 1440p z włączonym trybem RT Overdrive (albo inaczej - path-tracingiem) w liczbie klatek przekraczającej 80 na sekundę. To wartości absolutnie wystarczające do w pełni komfortowej zabawy, a przy tym oszałamiających doznaniach wizualnych. 

Uruchomienie techniki NVIDIA DLSS 3 w połączeniu z generatorem klatek momentalnie podbija liczbę klatek na sekundę o kilkadziesiąt, lub niekiedy nawet kilkaset procent. W przypadku Spider-Man Remastered mówimy o różnicach przekraczających 300%, ale podobne zależności możemy zauważyć także w innych grach. Wykorzystywanie tej techniki staje się powoli absolutną podstawą przy zmianach ustawień graficznych. Granie na laptopie nie było dla mnie wcześniej aż tak komfortowe jak teraz, a urządzenia wyposażone w układy graficzne z rodziny GeForce RTX 40 mogą dostarczyć wydajność porównywalną z topowymi desktopami, co nigdy wcześniej nie było możliwe. Osobiście jestem przekonany, że to jedna z metod skalowania obrazu, która doskonale sprawdzi się przy najnowszych tytułach, gwarantując absolutną swobodę przy uruchamianiu wymagających tytułów zbudowanych z wykorzystaniem silników graficznych Unreal Engine 5 czy Unity.

NVIDIA DLSS 3 to technika, która trafiła już teraz do ponad 30 gier. Jej adaptacja przebiega blisko siedmiokrotnie szybciej, niż DLSS 2, którą znajdziemy już w ponad 290 tytułach. To oznacza, że powoli możemy już mówić o tworzącym się właśnie standardzie, gdzie tego typu metoda skalowania obrazu, pozwalająca uzyskać większą liczbę klatek na sekundę, stanie się powoli nieodłącznym elementem codzienności gracza PCtowego. Nie ma w tym jednak niczego złego, bowiem zastosowanie NVIDIA DLSS 3, uwzględniając generator klatek, nie powoduje znaczących wzrostów opóźnień czy pogorszenia jakości obrazu, a gwarantuje przy tym absolutny spokój, jeśli chodzi o płynność i wydajność. W zupełności wystarczy do swobodnej zabawy dla większości graczy, którzy dzięki temu będą mogli włączyć jeszcze wyższe detale jakości obrazu i osiągnąć tym samym dużo wyższy komfort i przyjemność z rozgrywki. NVIDIA przez sześć lat dokonała znaczącego przeskoku wydajnościowego w graniu mobilnym, a to dopiero początek ekscytujących technologii, jakie zmierzają na nasz rynek. Nie pozostaje więc nic innego, jak tylko oddać się rozgrywce, niezależnie od tego, czy wolimy gaming na komputerze stacjonarnym czy przenośnym.