Wszystko, co musicie wiedzieć przed 5. sezonem Stranger Things. Wielki przewodnik, fabuła i teorie

“Stranger Things” bywają krytykowane za wiele rzeczy (często niesłusznie), ale przede wszystkim obrywa im się za zbyt długie przerwy między sezonami. W istocie są one niewygodne z perspektywy widza - o ile bowiem część pierwszą i drugą dzielił nieco ponad rok, o tyle trzecia i czwarta to już trzy lata przerwy, a czwarta i piąta… trzy i pół. Dla wielu osób zdecydowanie za długo, czemu nie sposób się dziwić.

Z drugiej jednak strony “Stranger Things” to serial idealny do binge-watchingu, prawdopodobnie pierwszy tak popularny i szanowany przedstawiciel tego gatunku. Przez pierwsze trzy sezony płynie się w istocie bez większego problemu, a fabuła jest na tyle zwarta i angażująca (nawet w najsłabszym sezonie drugim), że od ekranu telewizora ciężko oderwać się przy powtórce, nie mówiąc już o pierwszym posiedzeniu. Mam na to dowód jedynie empiryczny, ale naprawdę - sam wróciłem do Hawkins kilka tygodni temu i znów wchłonąłem przygody całej bandy. Przy okazji nie tylko powtórzyłem sobie fabułę, ale też zwróciłem uwagę na kilka rzeczy, które wcześniej umknęły.

Wielkie początki

Sezon 1 rozpoczyna się od zniknięcia Willa Byersa (Noah Schnapp), porwanego przez Demogorgona. Na poszukiwanie chłopca ruszają jego matka Joyce (Winona Ryder), brat Jonathan (Charlie Heaton) oraz szef policji Jim Hooper (David Harbour). Jednocześnie odnaleźć Willa próbują jego przyjaciele - Dustin (Gaten Matarazzo), Lucas (Caleb McLaughlin) oraz Mike (Finn Wolfhard). Zanim jednak grupy wpadną na właściwy trop, w Hawkins dochodzi do następnych wstrząsów. Kolejną zaginioną okazuje się Barb, czyli przyjaciółka i przyzwoitka Nancy (Natalia Dyer), spędzającej noc ze Stevem Harringtonem (Joe Keery). Para, dręczona poczuciem winy, próbuje rozwikłać kwestię zniknięcia Barb. Ale miasto żyje nie tylko zniknięciem dwójki dzieci, lecz również morderstwem w restauracji. Do zbrodni doprowadziła ucieczka Eleven (Millie Bobby Brown) - dziecka obdarzonego mocami telekinetycznymi, która wyrwała się z ośrodka zarządzanego przez swojego “Ojca” (Matthew Modine). Pierwszymi osobami spotkanymi przez El są przyjaciele Willa.

W kolejnych odcinkach historia koncentruje się właśnie na El. To ona pokazuje chłopcom istnienie Drugiej Strony, a także zdradza, że jest w stanie doprowadzić ich do Willa. Z drugiej strony w domu Joyce pojawiają się wyładowania elektryczne, a kobieta szybko identyfikuje je jako sygnał nadawany przez syna. Nancy zaczyna współpracować z Jonathanem, Steve okazuje się dupkiem, natomiast Hooper odkrywa fałszywe ciało Willa podrzucone przez laboratorium Martina Brennera. W końcówce wszystkie grupy się spotykają, a dzieci wyjaśniają istnienie Drugiej Strony. Joyce i Hooper przechodzą przez przejście - z którego wydostają się Demogorgony - aby wyciągnąć Willa. Jonathan, Nancy i przechodzący odkupienie Jonathan walczą z monstrami w Hawkins i odkrywają, że są one podatne na ogień. Lucas, Dustin oraz Mike są zaś zatrzymani przez służby Brennera, lecz najpierw “ratuje” ich Demogorgon, a na sam koniec Eleven, która sprawia, że monstrum znika. Szkopuł w tym, że znika też dziewczynka, a przynajmniej tak wydaje się. Sezon kończy się bowiem wizytą paczki przyjaciół u Willa (w łazience wypluwa makabrycznego gluta), ale też Hooperem, który podkłada gofry do leśnej skrytki. A tak się składa, że gofry to ulubione jedzenie Eleven.

Eleven znika

Sezon drugi rozpoczynamy od wizyty w Chicago, gdzie poznajemy kolejną mutantkę. Okazuje się, że poza Eleven istnieje też Eight, która dysponuje mocami pozwalającymi zakrzywiać rzeczywistość. Wątek ten wprowadzono najpewniej w celu rozpoznania, czy “Stranger Things” ma potencjał spin-offowy. W tamtym przypadku zupełnie nie miało, ale do tego zaraz przejdziemy.

Niedługo później dowiadujemy się, że Eleven żyje. Dziewczynka przeniosła się na Drugą Stronę, ale zdołała uciec. Następnie odnalazł ją Hooper, który przeistacza się w nadopiekuńczego ojca. Policjant, nie chcąc stracić drugiego dziecka (jego biologiczna córka zmarła na raka), właściwie więzi Eleven. Zbuntowana mutantka postanawia uciec drugi raz w ciągu jednego sezonu - tym razem olewa nakazy Hoopera i wyrusza na poszukiwania swojej matki. Trafia między innymi do bandy Eight, gdzie dowiaduje się o istnieniu innych dzieci z laboratorium Brennera, a także zmienia swój image. Wątek ten zmarnował jeden odcinek i w gruncie rzeczy całkowicie o nim zapomniano. Całe poszukiwanie matki i tajemnice z tym związane nie miały żadnego wpływu na rozbudowę postaci. 

Inaczej z resztą grupy, bo ta przeżywa swoje poważniejsze perypetie emocjonalne. Will pogrążony jest w depresji związanej z ciągłymi nawrotami wizji z Drugiej Strony. Lucas z wzajemnością zakochuje się w nowo przybyłej Max (Sadie Sink). Joyce spotyka się z Bobem (Sean Astin!). Dustin znajduje Darta, czyli gluta wyplutego przez Willa, czyli Demodoga, natomiast Mike przeżywa stratę Eleven, z którą już zdążył się związać. Steve zrywa z Nancy, w co wplątuje się Jonathan, a efektem licealny trójkąt miłosny. Zagrożenie rośnie, gdy rośnie też Dart. Na początek zjada on kota matki Dustina - tu ciekawostka: rodzina Dustina to Demokraci, natomiast rodzina Nancy i Mike’a to Republikanie, o czym świadczą bilbordy wyborcze przed ich domami - ale szybko zaczyna stanowić też zagrożenie dla ludzi. W polowaniu na Darta Dustinowi pomaga Steve, finalizujący swoją przemianę w swoistą opiekunkę do dzieci.

Ostatecznie Will zostaje częściowo opętany przez Łupieżcę Umysłów, istotę pozornie niemożliwą do namierzenia. Hooper odkrywa, że Hawkins dosłownie leży na Drugiej Stronie, co kończy się utratą świadomości przez policjanta, finalnie zatrzymanego przez laboratorium dowodzone już przez Sama Owensa (Paul Reiser). Will jest jednak w stanie stworzyć mapę odczytaną przez Boba, dzięki czemu rodzina rusza na ratunek Hooperowi. Trop wiedzie do laboratorium, gdzie wpadają kolejne monstra. Ostatecznie rozszarpują one Boba. Joyce i Hooper wypędzają Łupieżcę Umysłów z ciała Willa, a Eleven zamyka przejście do Drugiej Strony. Sezon kończy się balem zimowym, na którym Mike tańczy z Eleven, Lucas z Max, a Dustin z Nancy, co stanowi miły ukłon w stronę jednej z pierwszych scen między tymi postaciami - w sezonie pierwszym poirytowana Nancy wyrzuca kolegę brata ze swojego pokoju. Spokój jest jednak pozorny, bo nad szkołą unosi się gigantyczny Łupieżca Umysłów.

Znów nam się wydaje

W sezonie trzecim Hooper kontynuuje bycie nadopiekuńczym, co tym razem przejawia się w próbie kontrolowania hormonów Eleven i Mike’a. Rozwija się też wątek Lucasa z Max, a dziewczynę okazuje się mieć nawet Dustin. Przynajmniej teoretycznie, bo Suzie (Gabriella Pizzolo ) nigdy nie odpowiada na wezwania chłopca. Przy tej okazji zarysowano wątek osamotnienia Willa, który - z racji uwięzienia w Drugiej Stronie - nie rozwinął się emocjonalnie w stopniu zbliżonym do kolegów.

Problemy z emocjami ma także Steve. Licealny gwiazdor zostaje przyćmiony przez brata Max - brutalnego Billy’ego (Dacre Montgomery), a przy okazji jest uroczo wyśmiewany przez koleżankę z pracy - Robin (Maya Hawke). Stagnację Harringtona przerywa Dustin, który podsłuchuje kod nadany przez… Rosjan. Chłopiec angażuje w sprawę Robin, Steve’a, a finalnie także siostrę Lucasa - Ericę (Priah Ferguson). Odkrywają oni, że lokalne centrum handlowe to przykrywka dla ZSRR, próbującego ponownie otworzyć portal do Drugiej Strony. Dzięki temu na zewnątrz wydostaje się Łupieżca Umysłów, siejący spustoszenie w Hawkins. Najpierw przejmuje kontrolę nad szczurami, później zaś ludźmi. Jedną z jego ofiar Billy - brat Max w przypływie furii nieomal zabija flirtującą z nim matkę Nancy i Mike’a (Cara Buono). Mniej szczęścia mają inne osoby z Hawkins - Billy składa je na ołtarzu rosnącego w siłę Łupieżcy Umysłów.

Robin i Steve zostają zatrzymani, a następnie przesłuchani przez Rosjan. Hooper również wpada na trop radzieckiego spisku i przejmuje jednego ze specjalistów (Alec Utgoff), którego wraz z Joyce prowadzi do zwariowanego Murraya Baumana (Brett Gelman). Pomaga on w komunikowaniu się z Aleksiejem, a nawet nawiązuje z nim koleżeńska relację. Radość wyzwolonego Rosjanina nie trwa jednak długo, gdyż zostaje on zamordowany przez radzieckiego capo. Niemniej, wszystkie grupy docierają ostatecznie do centrum handlowego, a najstarsi biorą na siebie obowiązek odnalezienia klucza do zamknięcia Drugiej Strony. Okazuje się to niemożliwe bez znajomości stałej Plancka. Tę zdradza Suzie łącząca się w końcu z Dustinem. Wypowiedzenie kodu poprzedza ikoniczne już wyśpiewanie “Neverending story”. 

Finalnie Hooper rozprawia się z mordercą Aleksieja, a Joyce zamyka portal, będąc przekonaną, że tym samym zabiła Hoopera. Eleven wyzwala Billy’ego, który ginie w starciu z Łupieżcą Umysłów. Samo monstrum zostaje pokonane przez zamknięcie portalu, bo - jak wszystkie stworzenia z Drugiej Strony - nie może żyć, gdy nie ma przejścia. Eleven, pogrążona w żałobie po stracie opiekuna, “wyjeżdża” z Hawkins razem z rodziną Byersów. 

Na całego

Ostatni dotąd sezon rozpoczynamy z przytupem, od wprowadzenia Eddiego Munsona (Joseph Quinn), nowego ulubieńca Dustina i Mike’a. Ale oryginalna grupa nie potrafi istnieć w zbyt długim oderwaniu od siebie, zatem Mike udaje się z wizytą do Eleven, w czym towarzyszy mu Will znakomicie odgrywający piąte koło u wozu. Powraca również miłosny trójkąt Nancy-Steve-Jonathan, bo Byers nie zamierza iść na studia ze swoją dziewczyną. Joyce zaś otrzymuje tajemniczą paczkę z Rosji i dowiaduje się, że… Hooper żyje. Matka Willa znów porzuca syna i natychmiast rusza na pomoc, przy okazji zabierając ze sobą Murraya. Ich misja kończy się sukcesem, którego nie byłoby bez pokazu karate w wykonaniu Baumana.

W Hawkins zaś dochodzi do swoistego polowania na czarownice. Eddie zostaje oskarżony o praktyki satanistyczne i brutalne zamordowanie Chrissy, którą w rzeczywistości wykończył Vecna - główny zły sezonu czwartego, a zarazem całego (?) “Stranger Things”. Rozwikłać sprawę zabójstwa Chrissy próbują Robin z Nancy. Nastolatki odkrywają tajemnicę Victora Creela (Robert Englund) posądzonego niegdyś o zbrodnię na swojej rodzinie. Okazuje się, że starzec stracił bliskich w wyniku ataku Vecny, a sam uciec zdołał jedynie dzięki ulubionej piosence. Temu nie sposób się dziwić, wszak moc muzyki ukazywana jest od samego początku serialu. Muzyka ratuje też Max, którą Vecna dopada przy grobie Billy’ego. Otrzymujemy wówczas potwierdzenie, że monstrum żywi się złymi emocjami, wykorzystuje epizody depresyjne, aby zniszczyć człowieka.

Eleven natomiast schodzi do laboratorium, gdzie dowiaduje się, że “Papa” przeżył. Odkrywa również tajemnicę pochodzenia Vecny. To tak naprawdę One, czyli pierwszy mutant zamknięty w laboratorium Brennera, a przy okazji syn Victora Creela, odpowiedzialny za wymordowanie rodziny. W wizji przeszłości Eleven okazuje się na tyle potężna, aby wysłać Henry’ego do Drugiej Strony, jednak tam Vecna zamienia się w boga i przejmuje władzę nad kreaturami. Okazuje się więc, że największy wróg Hawkins to efekt działań Eleven. 

Zrozpaczoną dziewczynę porywa “Papa” szybko powracający do roli złego, ale też szybko ginący. Zostaje zastrzelony podczas nalotu dokonanego przez amerykańskie wojsko, które chce zakończyć szaleństwo w Hawkins. Helikopter dzieli jednak los maszyn z bitwy o Mogadisz i roztrzaskuje się w wyniku ataku dziewczynki. Sama Eleven ucieka wozem zjaranego dostawcy pizzy, gdzie spotyka część przyjaciół. Reszta grupy - Steve, Robin, Nany, Dustin i Eddie - schodzą do Drugiej Strony, bo ta znów jest otwarta przez Vecnę. Eddie ginie po spektakularnej solówce i napaści przeklętych nietoperzy. Za rozprawienie z Vecną zabiera się więc Max, ale w wyniku serii niefortunnych zdarzeń nastolatka traci przewidzianą drogę ucieczki.

Eleven stara się pomóc Max. Córka Hoopera - wykorzystując moce zaprezentowane we wcześniejszych sezonach - przedostaje się do umysłu przyjaciółki. Walczy tam z Vecną, ale przegrywa. Jednocześnie jednak grupa rosyjska atakuje kilka mrocznych stworzeń, co doprowadza do rozkojarzenia Vecny. Główny zły dostaje po głowie ogniem od Steve’a i spółki, ale ogień tylko pozornie go krzywdzi. Koniec końców Eleven w ostatniej chwili ratuje Max, lecz nastolatka znajduje się w śpiączce. Ponadto Eleven odkrywa, że Hooper żyje, wszystkie grupy znów się jednoczą, a z nieba zaczyna lecieć charakterystyczny pył. Druga Strona weszła do Hawkins. 

Szalone i całkiem prawdopodobne teorie

Od tamtej pory fani prześcigają się w tworzeniu scenariuszy dotyczących tego, co spotka nas w ostatnim rozdziale sagi o amerykańskim miasteczku. A że czasu było sporo, to i skala wykwitu pomysłów powala. Zebrałem i przyjrzałem się kilku z najciekawszych.

Tylko nie to!

Z pewnością kojarzycie osławione zakończenie alternatywne do Harry’ego Pottera, w którym bohater ostatecznie budzi się w komórce pod schodami, a wszystkie wydarzenia okazują się snem. Jest to zabieg mający zacne grono przeciwników, czemu trudno się dziwić, bo to w gruncie rzeczy najbardziej prostackie posunięcie, jakie mogliby zaserwować twórcy.

Nic więc dziwnego, że nikt nie chce, aby w “Stranger Things” naprawdę wdrożono podobny pomysł. A sugestii nie brakuje - wszystko mogłoby okazać się przeciągniętą sesją “Dungeons and Dragons” (w końcu w pierwszym odcinku chłopcy porzucają rozgrywkę w jej trakcie) lub wizją pacjentów z zakładu psychiatrycznego. W tej drugiej teorii dominuje ukazanie Joyce i Hoopera jako osób chorych w wyniku śmierci swoich dzieci.

Oni jeszcze wrócą

Znacznie bardziej rozsądnie wyglądają powroty bohaterów, których na chwilę straciliśmy z pola widzenia. Najkrótszą przerwę miał Victor Creel, bo z nim rozstaliśmy się w momencie poznania prawdy o Vecnie. Istnieje jednak całkiem zasadne przekonanie, że starzec wróci, wszak jest portretowany przez Roberta Englunda. Bracia Duffer byliby głupcami, gdyby nie skorzystali z okazji na ponowne wykorzystanie ikonicznego bohatera.

Jeszcze więcej podstaw ma ponowny występ Scotta Clarka (Randy Havens), czyli nauczyciela chłopców. Clark pełnił dość ważną rolę w pierwszych dwóch sezonach, pojawił się też w trzecim. Funkcjonował jako doradca i to nie tylko dla nastolatków, lecz również Joyce. Ma spore rozeznanie w świecie, z a bohaterowie chętnie korzystali z jego rad. Czas pokaże, jak duże będzie miał znaczenie dla finałowej historii.

Wreszcie zaś Eight, co do której można mieć dwojakie podejście. Z jednej strony prawdopodobny wydaje się powrót tej bohaterki w roli pomocniczki Eleven (następnie Eight mogłaby łatwo zginąć, co stanowiłoby wprowadzenie do śmierci ważniejszych bohaterów). Z drugiej zaś nie brakuje opinii, że Eight się pojawi, ale wyłącznie jako retrospekcja. Okaże się bowiem, że Vecna już wcześniej rozprawił się z bandą z Chicago. Oba wyjścia z sytuacji wydają się niezłe, a już na pewno sprawiają, że wątek z sezonu drugiego nabiera jakiegokolwiek znaczenia.

Przebudzenie taty

To chyba moja ulubiona teoria. W świecie przedstawionym funkcjonuje Ted Wheeler (Joe Chrest) - ojciec Mike’a, Nancy, Holly oraz mąż Karen. Jednocześnie stwierdzenie, że “funkcjonuje” to dość spore nadużycie. Chociaż to on jest głównym żywicielem rodziny, to Karen przez dwa sezony walczy z pokusą zdradzenia Teda. Dzieci również patrzą na ojca dość niechętnie, bo ten niemal cały czas drzemie czy to na fotelu, czy to na kanapie. Tym samym najstarszy z Wheelerów cieszy się mianem ofermy.

A może uda się to zmienić? Widzowie zwracają uwagę, że Nancy w sposób doskonały posługuje się bronią palną, chociaż nie ma przeszkolenia. Nie boi się konfrontacji, jest osobą bardzo odważną. Z kogo miałaby czerpać taki wzorzec? Na pewno nie z Karen, bo ta otrzymała inny łuk rozwoju postaci. W gruncie rzeczy pozostaje więc Ted. Czyżby pan Wheeler był agentem federalnym?

Oko za oko

“Stranger Things” od samego początku jest ściśle połączone z “Dungeons and Dragons”. Potwory takie jak Demogorgon czy Łupieżca Umysłów zostały wyciągnięte z tej gry. To samo tyczy się Vecny. Skoro więc wcześniejsze monstra udało się pokonać w sposób przynajmniej zainspirowany rozwiązaniami z RPG-a, to dlaczego inaczej miałoby być z Vecną? Jedna z teorii mówi o wykorzystaniu tak zwanego “oka Vecny”.

To magiczny artefakt, który można zdobyć, aby poskromić Vecnę, ale tylko wtedy, gdy samemu odda się oko. Kto zaś miałby to zrobić? Ano Will. Zwolennicy tej teorii wskazują na kilka scen z poprzednich sezonów, kiedy to jedno z oczu Byersa jest przysłonięte przez dłuższy moment. Takim rozważaniom sprzyjają oficjalne plakaty promocyjne - jeden z nich przedstawia twarz Vecny z rozmytą prawą stroną. Druga strona twarzy jest całkowicie klarowna, więc trudno mówić o przypadkowości.

W temacie Willa warto również dodać, że jeden z najpopularniejszych scenariuszy mówi o ciągłym uwięzieniu chłopca w Drugiej Stronie. W pierwszych pięciu minutach piątego sezonu widzimy, że Will przetrwał, bo taka była wola Vecny. Byers został przez niego uwięziony, a następnie wykorzystany do wcielenia w życie niszczycielskiego planu. Czyżby więc powrót Willa do Hawkins był tylko dziełem iluzji stworzonej przez Vecnę?

Vecna to nie koniec

Wreszcie zaś warto przyjrzeć się głównemu złemu - no właśnie, na pewno głównemu? Niektórzy dostrzegają, że Vecna przed przemianą miał w sobie szczątki dobra. Jako chłopiec przeżył szok, z którym nie mógł sobie poradzić. Wymordowanie rodziny, a następnie eksperymenty Brennera i starcie z Eleven poskutkowały ostateczną przemianą w monstrum. Być może jednak ostatnia cząstka człowieczeństwa spróbuje oderwać Creela od Vecny, tak jak miało to miejsce w przypadku rehabilitacji Billy’ego.

Wówczas nasi bohaterowie musieliby zmierzyć się z jeszcze większym złem. Zabieg kontrowersyjny i trudny, bo na wprowadzenie nowego antagonisty twórcy mieliby tylko jeden sezon, a przecież taki Vecna był w mniejszy lub większy sposób zapowiadany od początku historii. Niemniej, są tropy wskazujące na to, że ostatecznym przeciwnikiem może być… Lolth.

To królowa pająków dobrze znana z “Baldur’s Gate”. Tak się zaś składa, że nawiązania do pająków pojawiaja się w różnych fragmentach “Stranger Things”. Przede wszystkim w sezonie pierwszym, kiedy to Joyce i Hooper odkrywają dziwne jaja złożone po Drugiej Stronie. Pamiętajmy też, że Druga Strona upstrzona została rozmaitymi pajęczynami. Wreszcie zaś Lolth jako główna antagonistka byłaby swoistym nawiązaniem do “It” Stephena Kinga. W książce Pennywise ma płeć żeńską, a pająki są jej dziećmi. 

Inna teoria wskazuje, że Hawkins tak naprawdę zagraża Thessalhydra. To wielogłowy stwór wyciągnięty z “Dungeons and Dragons”. On również został niejako zapowiedziany - Mike wykłada figurkę Thessalhydry podczas rozgrywki w sezonie pierwszym, natomiast w sezonie czwartym bohaterowie słyszą jakieś monstrum po Drugiej Stronie (jego oblicze nie zostaje ujawnione), a Will rysuje swoją drużynę walczącą z wielogłowym smokiem. Vecna to to na pewno nie jest.