Efekty jak z kina, budżet jak z Hollywood. Martin Scorsese po 24 latach przerwy pokazał, kto tu rządzi
W 2010 roku Martin Scorsese zrobił coś, co wydawało się niemożliwe – wrócił do telewizji po 24 latach przerwy, żeby wyreżyserować pilotowy odcinek za astronomiczną sumę 18 milionów dolarów. Rezultat?
Jeden z najwybitniejszych seriali w historii HBO, który udowodnił, że mały ekran może dorównać wielkiemu w kinematografii. Oto historia "Zakazanego Imperium" – opowieści, która zmieniła oblicze telewizji na zawsze.
Powrót mistrza do telewizji
Martin Scorsese nie musiał wracać do telewizji. W 2009 roku, gdy HBO zwróciło się do niego z propozycją, był już legendą kina, twórcą "Taksówkarza", "Chłopców z ferajny" czy "Kasyna". Ostatni raz wyreżyserował epizod dla małego ekranu w 1986 roku, pracując nad "Amazing Stories" Stevena Spielberga. Co jeszcze skłoniło go do powrotu?
“Mieliśmy nadzieję, że będzie taka swoboda, a także możliwość stworzenia innego świata i długiej formy postaci oraz historii" - wyjaśniał Scorsese.
Ironią jest, że początkowo wcale nie chciał się zaangażować w projekt. To Mark Wahlberg, producent wykonawczy, musiał go przekonywać.
"Zaczęło się od tego, gdy przeczytałem książkę. Pomyślałem, że jest świetna. Natychmiast zadzwoniłem do Scorsese. Wiedziałem, że to jego klimat. Nie był zainteresowany. Powiedziałem: 'Marty, musisz to przeczytać. Gangsterzy, dramat, twój gatunek.' Nie ustępowałem. W końcu przeczytał i pokochał" - wspominał Mark Wahlberg w jednym z wywiadów.
Gdy budżet robi wrażenie...
Pilot "Zakazanego Imperium" kosztował oficjalnie 18 milionów dolarów, choć niektóre źródła podają nawet 30 milionów. Dla porównania – dwugodzinny pilot "Lost", który był wówczas najdroższym w historii ABC, kosztował 10-14 milionów dolarów.
Sama - budząca respekt - scenografia pochłonęła fortunę. HBO wybudowało 91-metrową kopię słynnego deptaku Atlantic City w pustym terenie na Brooklynie za 5 milionów dolarów. Scorsese był tak drobiazgowy w dążeniu do autentyczności, że nalegał, aby deski na deptaku miały dokładnie takie same rozmiary jak w prawdziwym Atlantic City w latach 20.
“Myślałem, że to bezsensowne. Jak możemy sobie pozwolić na deptak, czy imperium? Ale po ponownym przemyśleniu stwierdziłem, że nie możemy nazywać tego 'Boardwalk Empire' i nie pokazać takiego deptaku" - wspominał twórca Terence Winter.
Steve Buscemi – transformacja charakterystycznego aktora
Wybór Steve'a Buscemiego na główną rolę był zaskoczeniem. Prawdziwy Nucky Johnson był wysokim, masywnym mężczyzną przypominającym raczej Tony'ego Soprano niż drobnego, charakterystycznego aktora znanego z filmów braci Coen. Winter stworzył postać Nucky'ego Thompson właśnie z myślą o Buscemim, chcąc stworzyć protagonistę odmiennego od Tony'ego Soprano.
“Martin Scorsese działał jak magnes na aktorów. Wszyscy chcą z nim pracować. nie miałem więc problemu z doborem obsady” - mówił Winter.
Dla Buscemiego było to również wyzwanie.
"Nigdy nie pracowałem nad czymś, co trwało tak długo. Byłem postacią w 'Rodzinie Soprano', ale przetrwałem tylko sezon. To jak praca nad rozszerzonym filmem, którego scenariusza nie znasz, i to mi się podoba – lubię być zaskakiwany".
Efekt był spektakularny. Buscemi otrzymał Złoty Glob za najlepszą rolę męską w serialu dramatycznym w 2011 roku, a jego spokojna, przebiegła interpretacja Nucky'ego stała się jedną z najbardziej pamiętnych kreacji telewizyjnych dekady.
Obsada marzeń i ich sekrety
Serial zgromadził zespół aktorski, który robił wrażenie już na papierze. Kelly Macdonald jako Margaret Schroeder tak wczuła się w rolę irlandzkiej imigrantki, że “kiedy jestem w Nowym Jorku, łapię się na tym, że reaguję nie jako Margaret, ale jej głosem. Jeśli kogoś przypadkowo popchnę kogoś na ulicy, przepraszam, ale moje przepraszam to jej przepraszam".
Michael Shannon, grający agenta federalnego Nelsona Van Aldena, miał początkowo inne wyobrażenie o swojej postaci. Gdy dostał scenariusz 10. odcinka z pierwszego sezonu, gdzie idzie do baru, pije, a potem uprawia seks z Lucy (Lucy Danziger), to jak wspomina: “To była trudna pigułka do przełknięcia. Nie chciałem w to uwierzyć. Nie sądziłem, że Van Alden rozpadnie się tak szybko".
Michael Stuhlbarg, wcielający się w postać gangstera Arnolda Rothsteina, tak dokładnie zbadał swoją rolę, że scenarzyści odkryli, iż wie o Rothsteinie więcej niż oni sami i zaczęli się kierować jego osądem charakteru.
Magia kostiumów i scenografii
John Dunn, kostiumograf serialu, stworzył prawdziwe arcydzieła mody lat 20. To w jaki sposób ludzie się ubierają, mówi bardzo dużo o ich historii.
"Z Martym Scorsese i Terrym Wintersem wypracowaliśmy klimat dla każdej z postaci. Wszyscy chcieliśmy, żeby był bardzo, bardzo dokładny, ale i specyficzny jak dla tego okresu" - tłumaczył Dunn.
Garnitury szyte były przez Martina Greenfielda z Greenfield Clothiers na podstawie oryginalnych katalogów mody z 1917-1918 roku, ponieważ w 1920 roku większość mężczyzn nosiła jeszcze garnitury kupione kilka lat wcześniej. Materiały sprowadzano specjalnie z Isles Textiles Ltd. w Anglii.
Autentyczność jako siła napędowa serialu
Serial nie tylko odtwarzał klimat epoki, ale prezentował prawdziwych gangsterów tamtych czasów. Al Capone (Stephen Graham), Lucky Luciano (Vincent Piazza), Meyer Lansky (Anatol Yusef) czy Arnold Rothstein (Michael Stuhlbarg) – wszyscy byli autentycznymi postaciami historycznymi.
Charles "Lucky" Luciano rzeczywiście był aż 25 razy aresztowany (m.in. za pobicie, nielegalne zakłady i wymuszenia) i pobity, aby ostatecznie zostać "ojcem zorganizowanej przestępczości" i założycielem Pięciu Rodzin w Nowym Jorku. Meyer Lansky był tym żydowskim dzieciakiem, który skorzystał z ochrony Luciano na ulicach Nowego Jorku.
Nagrody i uznanie krytyków
Serial przez pięć sezonów zgromadził imponujący dorobek nagród: 20 statuetek Emmy z 57 nominacji, Złoty Glob za najlepszy serial dramatyczny, dwie nagrody Screen Actors Guild. Martin Scorsese otrzymał Emmy za reżyserię pilota, a Bobby Cannavale za rolę Gypa Rosettiego w trzecim sezonie.
Krytycy nie szczędzili pochwał. David Hinkley z "New York Daily News" przyznał serialowi pięć gwiazdek, pisząc:
“Oglądanie 'Zakazanego Imperium' HBO to jak siedzenie w ulubionej tawernie i słuchanie, jak ktoś mówi: 'Drinki na koszt firmy.' Przyjaciele, nie znajdziecie nic lepszego”
Matt Roush chwalił partnerstwo Scorsese i Wintera, że w serialu błyskotliwie połączono wirtuozyjne kinematograficzne oko Martina Scorsese z panoramicznym mistrzostwem bogatych postaci i pełnych wydarzeń historię Terence'a Wintera.
Dlaczego warto obejrzeć?
"Zakazane Imperium" to znacznie więcej niż serial o gangsterach. To analiza amerykańskiego społeczeństwa lat 20., która nie unika trudnych tematów – brutalnych doświadczeń Afroamerykanów, powszechnej akceptacji Ku Klux Klanu w północnych stanach czy surowych ograniczeń społecznych. Kobiety też odegrały ważną rolę.
Serial pokazuje, jak prohibicja, wprowadzona w celu redukcji przestępczości, stworzyła podziemny świat jeszcze bardziej niebezpieczny. To opowieść o korupcji, ambicji i cenie sukcesu, opowiedziana z kinematograficznym rozmachem i telewizyjną precyzją charakteryzacji.
Dla współczesnych widzów "Zakazane Imperium" pozostaje wzorcem tego, jak powinna wyglądać wysokobudżetowa produkcja telewizyjna – bez kompromisów w jakości, z respektem dla inteligencji odbiorcy i z przekonaniem, że dobra historia zasługuje na najlepsze opracowanie.
Spadek po imperium
Gdy serial zakończył się w 2014 roku po pięciu sezonach, pozostawił nie tylko pustą przestrzeń w programie HBO, ale również nowy standard jakości. Pokazał, że telewizja może dorównać kinu nie tylko budżetem, ale przede wszystkim ambicją artystyczną i wizją twórczą.
"Terry Winter stworzył jeden z najwybitniejszych seriali wszech czasów" - powiedział Michael Lombardo, ówczesny prezes programowy HBO. I trudno się z tym nie zgodzić.
Przeczytaj również
Komentarze (5)
SORTUJ OD: Najnowszych / Najstarszych / Popularnych