Zdumiewająca historia Henry'ego Sugara (2023) - recenzja, opinia o filmie [Netflix]. Anderson ponownie o Dahlu

Roald Dahl opowiada historię ekscentrycznego bogacza, Henry'ego Sugara, który opowiada jak poznał historię niezwykłego jogina, który potrafił patrzeć bez użycia oczu, który z kolei opowiada jak tę umiejętność posiadł. A tak w ogóle to opowiada Wes Anderson. I to widać, słychać i czuć.

Roald Dahl to jeden z tych autorów, dla których warto jest się uczyć języków. Sposób w jaki dobierał słowa, jak kwieciście i ciepło brzmią nawet najprostsze myśli wyrażone jego językiem jest niepodrabialny, ginie gdzieś w przekładzie. Podobnie oryginalnym twórcą jest odpowiedzialny za dzisiejszy film Wes Anderson. Jego filmy praktycznie zawsze da się rozpoznać po jednym kadrze, a i dialogi mają swój unikalny charakter, do tego zwykle podawane są z prędkością karabinu maszynowego. Przyznam, że bałem się, co wyjdzie z połączenia tych dwóch estetyk, ale, jak się okazuje, nie do końca potrzebnie. Urok słów Dahla oczywiście ginie odrobinę przygnieciony stylem Andersona, ale to co najważniejsze, a więc przesłanie i intrygująca obserwacja ludzkiej natury pozostały nietknięte, podbite wręcz wyrazistą formą reżysera.

"Zdumiewająca historia Henry'ego Sugara" jest jedną z kilku produkcji Andersona powstałych ostatnio dla Netflixa. Wszystkie powstały w oparciu o twórczość Dahla, ale tylko opowieść o Henrym trwa dłużej niż 17 minut. I chciałbym w tym miejscu móc powiedzieć, że to właśnie z tego powodu pisze akurat o tym jednym filmie zamiast o wszystkich czterech, ale byłoby to wierutne kłamstwo. Po prostu Netflix nie podpowiedział mi tych pozostałych premier, kiedy ustalałem grafik, a dzisiaj nie zdążyłem już nadrobić zaległości. Proza życia. We wszystkich filmach zazębiają się z grubsza ci sami aktorzy (chociaż tu akurat obecnego w dwóch innych tytułach Ruperta Frienda nie znajdziemy) i powstawały wspólnie, więc wyobrażam sobie, że warto sprawdzić cały zestaw. Biorąc pod uwagę jak dobrze bawiłem się przy Henrym, zdecydowanie sprawdzę sobie dziś wieczorem resztę.

Zdumiewająca historia Henry'ego Sugara (2023) - recenzja, opinia o filmie [Netflix]. Prosta historia o człowieczeństwie 

Sama historia nie jest ani skomplikowana ani długa. Zaczynamy od samego pana Dahla (Ralph Fiennes), który siedząc w swoim domku w Buckinghamshire postanawia opowiedzieć nam, widzom, historię bogatego człowieka. Sam stwierdza, że bogaci ludzie są nudni, ponieważ zależy im tylko na jednym - na pieniądzach. Są w tej swojej fiksacji tak bezbarwni, że bardziej niż postacie, przypominają elementy tła, dekoracje. Ale ten jest inny! Nazywa się Henry Sugar (Benedict Cumberbatch) i pewnie byłby taki sam jak reszta, gdyby nie trafił przypadkiem na książkę opisującą pewnego kudłatego mężczyznę imieniem Imdad Khan (Ben Kingsley). O tym dlaczego ta książka była tak ważna w jego życiu opowiedzieć już jednak nie mogę, jako że za chwilę zwyczajnie opisałbym ci tu cały film.

Przyjęta forma narracji jest niemal jak lalka typu matrioszka - słuchamy ludzi opowiadających o ludziach piszących o innych ludziach, którzy opowiadają o ludziach. I choć całość trwa tylko czterdzieści minut, a obsada przewija się w różnych rolach na kilku poziomach narracji, to absolutnie nie da się pogubić w tym, co oglądamy. Niemała w tym zasługa bardzo wyraźnego odcięcia miejsca akcji w każdej historii. Dahl siedzi w swoim domu, Sugar w bibliotece z kasynie i u siebie, historia lekarza, któremu tak zaimponował Khan to klasycznie biały, wykładany kafelkami szpital, z kolei opowieść samego Khana rozgrywa się w pięknie, teatralnie zrealizowanej dżungli, z płynnie zmieniającymi się, ręcznie przesuwanymi planami i dekoracjami.

Zdumiewająca historia Henry'ego Sugara (2023) - recenzja, opinia o filmie [Netflix]. Andersona eksperymentów z formą ciąg dalszy

Teatralność w ogóle jest mocno akcentowanym przez Andersona elementem całej produkcji - zostało mu chyba po niedawnym "Asteroid City". Dekoracje nie tylko zmieniają się płynnie wokół aktorów - co musiało być piekielnie trudne do zgrania - zmieniając w kilka sekund dom w bibliotekę, auto w kasyno, ale widzimy normalnie na ekranie techników, makijażystów i całą masę innych osób na naszych oczach tworzących sztukę. Gdyby chciał, Anderson mógłby wystawić "Zdumiewającą historię Henry'ego Sugara" w teatrze w niemalże niezmienionej formie. Tutaj nawet lewitujący jogin siedzi po prostu na odpowiednio pomalowanym pudełku, czego autor nie próbuje nawet przed nami kryć, a wręcz zwraca na to naszą uwagę!

Oczywiście pewnym problemem dla części widzów może być sam fakt, że to Wes Anderson, a więc pastelowe barwy, niemożliwie precyzyjne, nie silące się na realizm ruchy i gesty aktorów i beznamiętne, za to bardzo szybkie podawanie tekstu. Tu jednak z pomocą może przyjść krótki czas trwania filmu, a i bardzo krzepiąca myśl przewodnia stojąca za całą narracją sprawia, że po tych czterdziestu minutach świat zdaje się być trochę milszym, trochę mniej opresyjnym, za to bardziej andersonowo-pastelowym miejscem. A może to dlatego, że ogłosili dzisiaj wyniki wyborów, nie wiem.