Dark Souls - Czas nie jest zawiły - analiza mitu nieumarłego

Produkcje From Software od samego początku fascynowały graczy pod względem lore, które na pierwszy rzut oka jest znikome. Niepoukładane i enigmatyczne historie są tematem analiz i omówień wielu z nas. Po dłuższej przygodzie z dziełami Hidetaki Miyazakiego zaczynają one nabierać głębi fabularnej i metaforycznej. Z każdym przeczytanym opisem, z każdym symbolem widzianym w trakcie przygody, z każdym obejrzanym materiałem o danej grze zaczynamy patrzeć na te tytuły w zupełnie inny sposób. 

Jako osoba, która nie lubi mieć podanego wszystkiego na tacy odczuwam pewnego rodzaju fascynację tego typu grami. Możliwość odkrywania tajemnic, poszukiwania nawiązań do innych mediów, a także samodzielnego łączenia kropek jest dla mnie intrygujące i wciągające. Być może pomaga w tym również miłość do tematyki fantasy, a zwłaszcza ich mrocznych światów. Międzynarodowa społeczność od lat prześciga się w teoriach, rozkładając na czynniki pierwsze wszystkie wydawane soulslike.

Dark Souls to kultowa gra, która była niejednokrotnie rozkładana na czynniki pierwsze. Jednak czym jest Mroczna Dusza i na czym polega koncepcja mitu nieumarłego? Na to pytanie może pomóc odpowiedzieć twórczość Josepha Campbella, zagadnienia z kultury japońskiej oraz religii, w tym chrześcijańskiej.  

Od tysiącleci człowiek miał obsesję na punkcie opowiadania historii. Na przestrzeni wieków mityczne narracje znajdowały odzwierciedlenie we wszystkich formach sztuki: malarstwie, teatrze, literaturze, a nawet w grach wideo. Bohater o tysiącu twarzy, Josepha Campbella, wydany w 1949 r. to dzieło z zakresu mitologii porównawczej. Amerykański mitoznawca stworzył teorię dotyczącą podróży archetypowego bohatera i jego funkcjonowania w świecie mitycznym. Od czasu publikacji, książka była źródłem inspiracji dla twórczości wielu pisarzy oraz artystów m.in. dla George’a Lucasa przy tworzeniu Gwiezdnych Wojen.

Pisarz przeanalizował liczne mity o bohaterach z wielu różnych kultur na całym świecie i dostrzegł większy paradygmat. "Monomit" oznaczał podróż lub zadanie podejmowane przez mitycznego bohatera, który przechodził przez szereg etapów wędrówki. Jego życie wielokrotnie rozpoczynało się poprzez cudowne poczęcie i narodziny, często z dziewicy, po czym prawie natychmiastowo stawał w obliczu zagrożenia.

Mitologia Dark Souls w swoim rdzeniu korzysta z założeń „monomitu” Campbella, ale jednocześnie wykracza poza jego granice, tworząc coś wyjątkowego. Każda z odsłon serii współdzieli wspólne cechy, występują w nich powiązane, nałożone lub nawiązujące do siebie nawzajem miejsca, bohaterowie, czy też wydarzenia. Mroczne Dusze nie trzymają się jednak ściśle struktury teorii, ponieważ podejmują tematy śmierci, czy ludzkiej egzystencji. 

"Zwiastun i wezwanie" - Według Campbella wyprawa bohatera rozpoczyna się od "wezwania do przygody". Może to nastąpić przypadkowo lub celowo z własnej woli bohatera. W Dark Souls wezwanie do przygody jest motywowane nieszczęściem. Wezwaniu do przygody towarzyszy pojawienie się „zwiastuna” nadchodzących wydarzeń. W Dark Souls charakterystyki te uosabiają Strażniczki Ognia, narratorki każdej części. 

"Droga prób" to termin używany przez amerykańskiego pisarza w odniesieniu do wielu wyzwań i długiej podróży, które czekają na bohatera. Droga prób w Dark Souls polega na uderzeniu w dwa Dzwony Przebudzenia, przejściu przez Fortecę Sena i udaniu się do Anor Londo. Na końcu podróży Pusty, w Piecu Pierwszego Płomienia, musi zmierzyć się z Gwyn’em Władcą Popiołów. Mityczna struktura rozgrywki sprawia, że gracz może poczuć się, jak główny bohater mitu podejmujący drogę prób.

"Ciemność" - Jedną z czterech Dusz Władców odnalezionych w Pierwszym Płomieniu jest Mroczna Dusza, zdobyta przez Sprytnego Karła. Stawała się silniejsza zawsze wtedy, gdy Pierwszy Płomień zaczynał słabnąć. Ciemność to część człowieka, która czasami opisywana jest, jako ciepło, forma spokoju, która koi ludzką duszę.

"Motyw śmierci" - Koncepcja śmierci w Dark Souls jest zauważalna na pierwszy rzut oka, jednak jej głównym tropem fabularnym jest tak naprawdę klątwa, która nie pozwala żadnej istocie umrzeć. Śmierć to podstawowy element życia, a sama gra uczy przygotowania się na nieuchronny koniec. Gra stara się odpowiedzieć m.in. na pytania czym jest śmierć i jak ona wygląda? 

"Cykliczność" - Ostatnią sekwencją formalnej struktury Campbella jest powrót bohatera po pomyślnym zakończeniu swojej podróży do nieznanych krain. Zasada ta złamana jest w Dark Souls za sprawą cykliczności i powiązanych z nimi zagadnień życia i śmierci. 

"Czas" - Z koncepcją życia i śmierci powiązany jest czas. Bez jego upływu nie ma śmierci. Życie i śmierć pojawiło się wraz z nastaniem Pierwszego Płomienia, więc czas zaczął płynąć razem z nim. Jeżeli człowieczeństwo związane jest z ciemnością, to Mroczny Znak blokuje wewnętrzny biologiczny zegar człowieka, nie pozwalając mu umrzeć. Zawiłości czasu można lepiej zrozumieć interpretując japońska wersję dialogu z Solaire z Astory, która udowadnia, że czas nie jest zawiły, a zastały. 

Efektem fascynacji tą tematyką jest poniższe wideo, które szczegółowo analizuje mit nieumarłego w Dark Souls w oparciu o dzieło Campbella. Dajcie znać jak Wam się podoba i czy ten materiał pokazał Wam ten tytuł w innym świetle.